สถานที่ตั้ง

จังหวัด สงขลา อำเภอ อำเภอเมืองสงขลา ตำบล เขารูปช้าง 90000

ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

ภูเขา

สถานภาพ

- แหล่งธรรมชาติท้องถิ่น
- แหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ (มติ ครม. วันที่ 7 พ.ย. 2532)

ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

ภูมิทัศน์ของเขาเก้าเส้ง เป็นเขาหินมีต้นไม้เล็กน้อยก็แตกต่างจากภูเขาริมทะเลอื่นๆ ของสงขลา มีพื้นที่ติดกับทะเลอ่าวไทย โดยมีก้อนหินใหญ่ที่ตั้งเด่นอยู่ที่ปลายสุดเป็นลักษณะสำคัญ  ก้อนหินทรงกลมขนาดใหญ่ที่ตั้งเด่นอยู่ที่ปลายสุดยอดเขาที่ติดกับริมทะเล

ตำนานความเชื่อ

         ตำนานเล่าถึงเขาแห่งนี้ หรือที่เรียกกันในภาษาพื้นเมืองว่า “หัวนายแรง” ว่า “ครั้งนั้นทางเมืองนครศรีธรรมราชกำหนดบรรจุพระบรมสารีริกธาตุในเจดีย์ และจัดงานเฉลิมฉลองใหญ่โต บรรดา 12 หัวเมืองปักษ์ใต้ต่างก็นำเงินทองไปบรรจุในพระบรมธาตุ เมืองที่นายแรงเป็นเจ้าเมืองก็เป็นเมืองขึ้นนครศรีธรรมราชด้วย ประกอบกับนายแรงมีความศรัทธาในพุทธศาสนา จึงขนเงินทองเป็นจำนวนมากถึงเก้าแสนบรรทุกเรือสำเภา พร้อมด้วยไพร่พลออกเดินทางไปเมืองนครศรีธรรมราช ขณะกำลังเดินทางเรือสำเภาถูกคลื่นลมชำรุด จึงเข้าจอดเรือที่ชายฝั่งหาดทรายแห่งหนึ่ง เพื่อซ่อมแซมเรือ พอได้ทราบข่าวว่าทางเมืองนครศรีธรรมราชได้บรรจุพระบรมสารีริกธาตุเสร็จแล้ว นายแรงเสียใจมาก จึงให้ไพร่พลขนเงินทองบรรจุไว้บนยอดเขาลูกหนึ่ง สั่งให้ลูกเรือตัดหัวของตนไปวางไว้ที่ยอดเขา นายแรงกลั้นใจตาย ลูกเรือต้องจำใจตัดหัวเจ้านายไปวางไว้บนยอดเขาตามคำสั่ง เขาลูกนี้ภายหลังเรียกว่า “เขาเก้าแสน” ต่อมาเรียกเพี้ยนไปเป็น “เก้าเส้ง” ก้อนหินที่ปิดทับบนยอดเขาเรียกว่า“หัวนายแรง” ชาวบ้านเชื่อว่าดวงวิญญานของนายแรงยังเป็นปู่โสมเฝ้าทรัพย์มาจนทุกวันนี้”

ประวัติศาสตร์ และโบราณคดี

     เจดีย์พระยาวิเชียรศิริบุญสังข์ ณ สงขลา เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 4 ไม่ปรากฏปีที่สร้างตั้งอยู่บนยอดเขาอย่างสง่างาม เป็นเจดีย์คู่เมืองสงขลามาเป็นเวลายาวนาน “เขาเก้าแสน” เมื่อราวๆปี พ.ศ.2402 โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จหัวเมืองใต้เป็นครั้งแรก เคยเสด็จประพาสเขาเก้าแสนด้วย (ตามจดหมายเหตุสงขลา)

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางกายภาพ

ธรณีวิทยา    เขาหินอัคนี
ลักษณะภูมิประเทศ    เนินเขาขนาดเล็กมีพื้นที่ติดทะเลไม่มีหาดทรายมีเพียงโขดหินขนาดใหญ่รอบๆ ฝั่งทะเล 
ดิน    ดินปนทราย
ขยะ    มีเศษขยะที่พัดมากับคลื่นทะเล และจากนักท่องเที่ยวบ้าง
ภูมิทัศน์    เป็นเขาหินมีต้นไม้เล็กน้อย ลักษณะแตกต่างจากภูเขาริมทะเลอื่น ๆ ของสงขลา มีพื้นที่ติดกับทะเลอ่าวไทย โดยมีก้อนหินใหญ่ที่ตั้งเด่นอยู่ที่ปลายสุดเป็นลักษณะสำคัญ ทิวทัศน์จากบริเวณหัวนายแรงนี้มองไปเห็นเกาะหนู เกาะแมวอยู่ลิบๆ

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางชีวภาพ

     หญ้าและพรรณไม้ส่วนใหญ่เป็นไม้ต่างถิ่นนำมาปลูกประดับเพื่อความสวยงาม
 

ประเภทการใช้ประโยชน์

     เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ จุดชมวิว และมีศาสนสถาน วัดเขาแสน

สุนทรียภาพและการพัฒนาทางกายภาพ

     มีการเข้าถึงได้สะดวกจากถนนใหญ่มีพื้นที่ไม่มาก สภาพพื้นที่มีการพัฒนาในส่วนบริการ ศาลา ถังขยะ บันได กุฏิที่พักพระสงฆ์ รูปปั้นพระพุทธรูปต่างๆ ลานจอดรถ และทางเดิน พื้นที่โดยรอบส่วนหน้าเป็นทะเล และล้อมด้วยชุมชนชาวประมงอาศัยอยู่อย่างหนาแน่น

โครงการพัฒนา

 -  มีการปรับปรุงเขาเก้าเส้ง ซึ่งตั้งอยู่ในบริเวณวัดเขาเก้าแสน ให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงาม ด้วยเพราะความสวยงามของวิวทะเลที่อยู่บนยอดเขาเก้าเส้ง สามารถมองออกไปยังทะเลอ่าวไทยได้แบบ 360 องศา

- บ้านเรือนของชาวบ้านบริเวณชายหาดเก้าเส้งปลูกสร้างติดๆกัน เป็นชุมชนที่อาศัยกันอย่างหนาแน่น มีการต่อเติมสร้างที่อยู่อาศัยกันจนเต็มพื้นที่ และการลุกล้ำเข้ามาในเขตบริเวณชายหาดบางส่วน

- บริเวณชายหาดเก้าเส้งมีการปักป้ายโฆษณาของหน่วยงานต่างๆ บริเวณชายหาดทรายเก้าเส้ง ชาวบ้านได้นำเรือประมงเล็กมาจอดไว้ และบริเวณลานหาดทรายรอบๆ มีเศษสิ่งปฏิกูลและขยะ

- เป็นที่จอดเรือประมงของชาวไทยมุสลิมและเป็นตลาดเก้าเส้งหาซื้ออาหารทะเลสด

สิ่งก่อสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวก

     ลานจอดรถ ทางเดิน ห้องน้ำ บันไดสำหรับเดินขึ้น-ลง ศาลา ถังขยะ กุฏิพระ