สถานที่ตั้ง
จังหวัด บุรีรัมย์ อำเภอ อำเภอเฉลิมพระเกียรติ ตำบล ถาวร 31170
ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
ภูเขา
สถานภาพ
- แหล่งธรรมชาติท้องถิ่น
ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
- ภูเขาไฟภูหลุบหรือภูหลุบ อยู่ในเขตตำบลถาวร อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นภูเขาไฟที่ดับสนิทและเป็นแหล่งท่องเที่ยว มีรูปร่างแนวยาวไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ และตะวันตกเฉียงใต้ มีซากปล่องปะทุระเบิดเป็นรูปโค้ง บนยอดเขามีซากโบราณสถานอยู่ เป็นภูเขาไฟที่มีแร่ธาตุต่างๆ ที่สามารถนำไปย้อมผ้าได้
- กลุ่มแม่บ้านในอำเภอเฉลิมพระเกียรติได้นำดินภูเขาไฟใช้เป็นวัตถุดิบสีธรรมชาติในการย้อมผ้า เช่น ผ้าฝ้าย ผ้าไหม
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางธรณีวิทยา
ด้านธรณีวิทยา เป็นดินภูเขา มีลักษณะรูปร่างแบบลาวาโดม รูปฝาชีคว่ำฐานกว้างบริเวณปากปล่องภูเขาไฟพบตะกรันภูเขาไฟ (Scoria) ซึ่งเกิดจากการระเบิดของหินหลอมเหลว พบลักษณะการไหลของลาวาบะซอลต์เป็นแบบอาอา (aa) ทำให้ผิวชั้นลาวาปรากฏลักษณะผิวที่ขรุขระ และมีรูพรุนมาก ลักษณะแบบนี้เกิดจากการไหลของหินหลอมเหลวที่มีก๊าซปนอยู่มาก นักธรณีวิทยานำตัวอย่างมาวิจัยพบว่า หินบะซอลต์บริเวณนี้มีสีผิวสดเป็นสีเทาเข้ม (Dark gray (N3)) สีผิวผุเป็นสีน้ำตาล เข้มอมเหลือง (Dark yellowish brown (10 YR 4/2)) มีทั้งเนื้อพรุน และเนื้อแน่น โดยชั้นล่างเป็นหินเนื้อละเอียดแข็งแน่น ส่วนชั้นบนปรากฏลักษณะมีรูพรุน มีแร่แคลไซต์สีขาวและเหลืองเม็ดกลม ๆ ขนาด 2 มิลลิเมตร ตกผลึกอยู่ตามช่องว่างนั้นเป็นกลุ่ม คล้ายกับพวงองุ่น (Botryoidal texture) หินที่รองรับหินบะซอลต์แตกต่างกันไปในแต่ละบริเวณ ส่วนใหญ่เป็นหินทราย และหินทรายแป้งปนหินกรวดมนสีน้ำตาลแดงของหมวดหินโคกกรวด อายุประมาณยุค ครีเทเชียสตอนปลาย (Late Cretaceous) บริเวณโดยรอบเนินเขามีหินบะซอลต์อีกส่วนหนึ่งที่ไหลไปกับพื้นราบและมีตะกอนยุคควอเทอร์นารีปิดทับ
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางกายภาพ
- ภูเขาไฟหลุบหรือภูหลุบ อยู่ในเขตอำเภอเฉลิมพระเกียรติ มีรูปร่างยาว ในแนวทิศตะวันตกเฉียงเหนือและตะวันตกเฉียงใต้ ยาวประมาณ 4 กิโลเมตร กว้างประมาณ 2 กิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 6 ตารางกิโลเมตร มีซากปล่องปะทุระเบิดเป็นรูปโค้ง ยอดสูงลักษณะ Plug dome หรือซากหินที่เย็นตัวปิดช่องปะทุระเบิด สูงประมาณ 235 เมตร จากระดับน้ำทะเล
- ดินภูเขาไฟมีแร่ธาตุที่อุดมสมบูรณ์ทำให้ป่ามีความอุดมสมบูรณ์ คนในชุมชมได้ใช้ประโยชน์จากดินภูเขาด้านการเกษตร และการผลิตย้อมผ้าในชุมชน และนอกจากนี้ ยังมีการอนุรักษ์และปลูกป่าเพิ่มด้วยมตร จากระดับน้ำทะเล บนยอดเขามีซากโบราณสถานอยู่ด้วย
ประเภทการใช้ประโยชน์
- ด้านการท่องเที่ยวสักการะส่ิงศักดิ์สิทธิ์ และชมผลิตภัณฑ์ของชุมชน
- เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องดินจากภูเขา และแหล่งประวัติศาสตร์