สถานที่ตั้ง
จังหวัด เชียงใหม่ อำเภอ อำเภอฝาง ตำบล แม่งอน 50320
ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
ภูเขา
สถานภาพ
- แหล่งธรรมชาติท้องถิ่น
ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
ดอยอ่างขาง ตั้งอยู่บนทิวเขาแดนลาว ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ มีความสูงโดยค่าเฉลี่ย 1,400 เมตรจากระดับน้ำทะเล และมียอดดอยสูงสุดถึง 1,928 เมตร เป็นที่ตั้งของสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ซึ่งเป็นสถานีวิจัยแห่งแรกของโครงการหลวง (เริ่มดำเนินงานเมื่อปี พ.ศ. 2512) สถานีเกษตรหลวงดอยอ่างขาง ตั้งขึ้นโดยสืบเนื่องมาจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จ พระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎร เพื่อส่งเสริมชาวเขาให้เปลี่ยนจากปลูกฝิ่นมาเป็นพืชผลเมืองหนาวแทน โดยที่ตั้งของภูเขามีลักษณะเป็นแอ่งกะทะ
ตำนานความเชื่อ
- ดอยอ่างขางนี้มีการเล่ากันต่อมาว่า ครั้งหนึ่ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชและสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรทางเหนือใน พระองค์ทรงสละพระราชทรัพย์ เพื่อซื้อที่ดินส่วนหนึ่งจากชาวเขาเพื่อทำการเปลี่ยนแปลงไร่ฝิ่นมาวิจัยพืชเมืองหนาวแทนทำให้ชาวเขามีรายได้เพิ่มมากกว่าแต่ก่อน และกลายเป็นจุดเริ่มต้นของ “โครงการหลวงแห่งแรก” คือ “สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง”
ประวัติศาสตร์ และโบราณคดี
- พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถเสด็จเมื่อปี พ.ศ. 2512
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางธรณีวิทยา
ธรณีวิทยา ภูเขาหินปูน
ลักษณะภูมิประเทศ ดอยอ่างขางเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาแดนลาว ซึ่งเป็นดอยที่มีรูปร่างของหุบเขา ยาวล้อม รอบประมาณ 5 กิโลเมตร กว้าง 3 กิโลเมตร ตรงกลางของอ่างขางเดิม เป็นเป็นภูเขาสูง เช่นเดียวกับบริเวณโดยรอบ แต่เนื่องจากเป็นภูเขาหินปูน เมื่อถูกน้ำฝนชะก็จะค่อยๆ ละลายเป็น โพรงแล้วยุบตัวลงกลายเป็นแอ่ง มีพื้นที่ราบ ความกว้างไม่เกิน 200 เมตร
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางกายภาพ
ธรณีวิทยา ภูเขาหินปูน
ลักษณะภูมิประเทศ ดอยอ่างขางเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาแดนลาว ซึ่งเป็นดอยที่มีรูปร่างของหุบเขา ยาวล้อม รอบประมาณ 5 กิโลเมตร กว้าง 3 กิโลเมตร ตรงกลางของอ่างขางเดิม เป็นเป็นภูเขาสูง เช่นเดียวกับบริเวณโดยรอบ แต่เนื่องจากเป็นภูเขาหินปูน เมื่อถูกน้ำฝนชะก็จะค่อยๆ ละลายเป็น โพรงแล้วยุบตัวลงกลายเป็นแอ่ง มีพื้นที่ราบ ความกว้างไม่เกิน 200 เมตร
ดิน ลักษณะดินส่วนใหญ่เป็นดินชุดบ้านหลวง (Ban Luang Series) ดินร่วนเหนียว ดินชุดอ่างขาง (Angkhang Series) เป็นดินที่เกิดจากหินปูน หินเชลล์ ดินดาน สภาพของดินโดยรวมมีโครงสร้างดินดี พื้นที่มีความลาดชันสูงสภาพค่อนข้างเป็นกรด (pH 4.5-6.0)
น้ำ แม่น้ำที่สำคัญมีทั้งหมด 4 สาย คือ ห้วยแห้ง ห้วยซ่าน ห้วยอ่างขาง และห้วยแม่เผอะ
ขยะ ขยะที่เกิดขึ้นมีทั้งในส่วนที่มาจากชุมชนและจากนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเที่ยวสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง
ภูมิทัศน์ ภูมิทัศน์โดยรวมมีสภาพเป็นเทือกเขาสูง สลับซับซ้อน มีพื้นที่เกษตรกรรม การส่งเสริมชุมชนชาวเขาปลูกพืชเมืองหนาว และเป็นพื้นที่ทหารและความมั่นคงชายแดน
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางชีวภาพ
พืชพรรณ พืชพรรณโดยมากเป็นพืชเมืองหนาวและไม้ผล ดอกนางพญาเสือโคร่งและซากุระญี่ปุ่น ไร่สตรอว์เบอร์รี ไร่ชา
สัตว์ป่า -
ประเภทการใช้ประโยชน์
มีการใช้ประโยชน์ในการเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและเป็นแหล่งเรียนรู้ ศึกษาวิจัย
สุนทรียภาพและการพัฒนาทางกายภาพ
สุนทรียภาพโดยรอบยังเป็นป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์อยู่มาก และมีการพัฒนาทางกายภาพ เพื่อรองรับการท่องเที่ยวได้แก่ การพัฒนาบ้านพัก ถนนเข้าสู่พื้นที่แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ ห้องน้ำ ห้องสุขา และศูนย์บริการนักท่องเที่ยว
โครงการพัฒนา
โครงการพัฒนาของสถานีวิจัยเกษตรหลวงอ่างขางเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว
สิ่งก่อสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวก
มีการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อรองรับการท่องเที่ยว ได้แก่ศูนย์บริการการท่องเที่ยว ลานจอดรถ ห้องน้ำ ห้องสุขา บ้านพัก ลานกางเต็นท์ และร้านอาหาร