สถานที่ตั้ง

จังหวัด พัทลุง

ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

ถ้ำ

ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

สภาพแวดล?อมโดยรอบ อยู?ที่บ?านเขากลาง ตําบลป?นแต อําเภอควนขนุน พื้นที่โดยส?วนใหญ?เป?นที่ราบทํานาข?าว มีเขากลางซึ่งเป?น ภูเขาหินปูนขนาดเล็กตั้งอยู?ตรงกลาง ที่เชิงเขาด?านทิศตะวันออกมีเพิงหินธรรมชาติที่อยู?ห?างจากถนนราว 50 เมตร ซึ่ง ชาวบ?านเรียกว?าถ้ําพระเขากลาง ลักษณะทั่วไปภายในถ้ํา เป?นเพิงหินธรรมชาติ มีภาพจิตรกรรม เป?นภาพพุทธประวัติ และเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธศาสนา ทางด?านทิศใต? ของผนังเพิงผา เขียนภาพพระพุทธรูปเรียงกันเป?นแนวเรียกว?า พระอันดับ เป?นพระพุทธรูปปางลีลา จํานวน 13 องค? ภาพเขียนกลุ?มนี้อยู?ในสภาพลบเลือนมาก ด?านล?างของภาพพระอันดับ มีภาพคล?ายรูปของคนสองคนนั่งอยู?บนเรือ ภาพบริเวณตรงกลางผนังหินเป?นภาพที่เด?นที่สุด เขียนเป?นรูปยักษ?แบกเจดีย? ทางด?านซ?ายและด?านขวาของยักษ? เขียน รูปเจดีย?ขนาดเล็ก ถัดออกไปทางด?านซ?ายของภาพกลุ?มนี้ เขียนรูปบุคคลกําลังจูงเด็กสองคน สันนิษฐานว?า น?าจะเป?น รูปชูชก กัณหาและชาลี ในเรื่องพระเวสสันดรชาดก ด?านกลางผนังหินไปทางทิศเหนือ มีภาพเขียนเรียงรายไป ตามลําดับ จากทิศใต?ทางทิศเหนือเริ่มจาก ภาพคนกําลังจับช?างหรือปราบช?าง ถัดไปเป?นภาพพระพุทธรูปปางไสยาสน? ด?านล?างของภาพ เป?นรูปช?างกําลังเดินหันหน?าไปทางทิศเหนือ ต?อมาเป?นรูปคนสามคน มีเส?นโค?งเป?นวงกลมอยู?เหนือ ศีรษะ ถัดมาเป?นรูปอาคารลักษณะคล?ายปราสาทราชวังสามหลัง ในปราสาทหลังกลางเขียนเป?นรูปคนนั่งอยู?ภายใน เขียนเป?นแบบลายเส?น และภาพด?านเหนือสุด เป?นรูปธรรมจักรดอกไม? ดอกบัว ด?านซ?ายมือของเพิงหินมีถ้ําเล็ก ๆ ปากถ้ํากว?าง 1.5 เมตร ภายในกว?าง 6 เมตร ลึก 5 เมตร ภายในมีค?างคาว ป?จจุบันเพิงหินธรรมชาติใช?เป?นที่เลี้ยงวัว ในฤดูฝนตอนน้ําท?วม 

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางชีวภาพ

สัตว?ที่อาศัยบริเวณถ้ํา ค?างคาว 

ประเภทการใช้ประโยชน์

ประเภทของหินงอกหินย?อย ไม?พบ  ความสําคัญในด?านสิ่งแวดล?อมศิลปกรรม บริเวณถ้ําเคยเป?นศาสนสถานที่สําคัญของชุมชน โดยมีพระพุทธรูปปูนป??นประทับนั่งและพระพุทธรูปปูนป??น ปางไสยาสน? ซึ่งในป?จจุบันถูกทําลายไปหมดแล?วคงเหลือแต?เพียงภาพจิตรกรรมฝาผนังสมัยอยุธยา อย?างไรก็ตามได?มี การขึ้นทะเบียนโบราณสถานของตัวถ้ําไว?แล?ว