สถานที่ตั้ง
จังหวัด นครพนม อำเภอ อำเภอนาแก ตำบล นาแก 48130
ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
ถ้ำ
สถานภาพ
- แหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ (มติ ครม. วันที่ 7 พ.ย. 2532)
ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
เป็นถ้ำที่มีความสงบ วิเวก สวยงามมาก ความยาวของผนังถ้ำใต้ชะง่อนผา ประมาณ 200 เมตร เดิมชาวบ้านเรียกว่า "ถ้ำเยี่ยวไก่" อยู่ในพื้นที่สีแดง เป็นเขตสู้รบระหว่าง พรรคคอมมิวนิสต์กับทหารฝ่ายรัฐบาล มีพระ 2 องค์มาปฏิบัติธรรมแล้วชักชวนชาวบ้านทำบุญมหาชาติหรือบุญพระเวสในบริเวณถ้ำนั้น จึงได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น "ถ้ำพระเวส" แต่บัดนั้นเป็นต้นมา บริเวณถ้ำเป็นที่ตั้งของสำนักสงฆ์ถ้ำพระเวส ปัจจุบันชื่อวัดธรรมบรรพต มีพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ประดิษฐานอยู่ ปัจจุบันจะมาทำบุญกันวันเข้าพรรษา ออกพรรษา
ตำนานความเชื่อ
ในอดีตเคยเป็นสถานที่วิปัสสนากรรมฐานของพระเถระชั้นผู้ใหญ่ เช่น หลวงปู่ฝั้น อาจาโร หลวงปู่แหวน สุจิณโณ หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต หลวงตามหาบัว ญาณสัมปัณโณ ฯลฯ