สถานที่ตั้ง

จังหวัด น่าน อำเภอ อำเภอนาน้อย ตำบล ศรีษะเกษ 55150

ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

ภูเขา

สถานภาพ

- แหล่งธรรมชาติท้องถิ่น

ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

-  ผาชู้ เป็นเชิงผาในอุทยานแห่งชาติศรีน่าน ตำบลศรีษะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน เป็นโขดหินและหน้าผาขนาดใหญ่ สามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์ และสายน้ำของแม่น้ำน่านยาวหลายสิบกิโล และเป็นสถานที่เกิดตำนานรักสามเส้าที่ตัดสินความรักด้วยความตาย  เป็นจุดชมวิวพระอาทิตย์ขึ้น ในช่วงฤดูหนาวจะสามารถมองเห็นทะเลหมอกและลำน้ำน่าน  มีความเงียบสงบไม่วุ่นวาย สภาพธรรมชาติมีความสมบูรณ์ นักท่องเที่ยวเข้ามากางเต๊นท์พักผ่อนตลอดแต่จำนวนไม่หนาแน่น

ตำนานความเชื่อ

- มีตำนานที่เล่าต่อกันมาเกี่ยวกับผาชู้ว่า เจ้าเอื้องผึ้ง กับ เจ้าจันทน์ผาเป็นคู่รักกัน แต่เจ้าจันทร์ผาจำใจต้องแต่งงานกับ เจ้าจ๋วง เลยทำให้เจ้าเอื้องผึ้งเสียใจที่ไม่ได้แต่งงานกับคนที่ตัวเองรัก จึงตัดสินใจฆ่าตัวตาย ด้วยการกระโดดจากหน้าผา และเจ้าจันทน์ผาก็ตามมาพบว่าเจ้าเอื้องผึ้งได้กระโดดหน้าผาไปแล้ว ก็เลยกระโดดหน้าผาฆ่าตัวตายตามคนรักไป ส่วนเจ้าจ๋วงได้เห็นหญิงที่ตนรักกระโดดหน้าผาไป เลยรู้สึกเสียใจอย่างมาก ทำให้ตัดสินใจกระโดดหน้าผาตามลงไปด้วย แต่กระเด็นห่างออกไป และด้วยความรักแท้ระหว่างเจ้าเอื้องผึ้งและเจ้าจันทน์ผา เจ้าเอื้องผึ้งก็เลยเกิดมาเป็นดอกกล้วยไม้เกาะอยู่ใต้ต้นจันทน์ผา ส่วนเจ้าจ๋วงนั้นเกิดเป็นต้นสน  ซึ่งคำว่า จ๋วง เป็นภาษาเหนือแปลว่าต้นสน ส่วนคำว่า เอื้องผึ้ง แปลว่ากล้วยไม้ ทำให้หน้าผาแห่งนี้ได้ชื่อว่า ผาชู้ 

- ตำนานเล่าว่า”ณ ที่แห่งนี้เมื่อหลายปีที่ผ่านมามีตำนานเล่าขานสืบทอดกันว่า ที่แขวงศรีษะเกษมีเจ้าแขวงเป็นชายรูปงามนามว่า "เจ้าจ๋วง" ได้เสกสมรสกับ "เจ้าจันทร์" เป็นชายา ครองรักกันมาหลายขวบปียังไม่มีบุตร – ธิดาแต่อย่างใดอยู่มาวันหนึ่ง เจ้าจ๋วงได้ออกประพาสป่าเพื่อล่าสัตว์ ขณะตามล่าสัตว์ป่าได่หลงทางมาถึงบริเวณโขดหินสูงใหญ่ตั้งตระหง่านอยู่ท่ามกลางแมกไม้ที่เขียวขจีมีสภาพสมบูรณ์ มีทัศนียภาพที่สวยงามยิ่งได้พบกับกระท่อมของพรานป่าซึ่งมีธิดาสาวสวยนาม "เจ้าเอื้อง" อาศัยอยู่ด้วยกันสองพ่อลูกพอเจ้าจ๋วงได้พบประสบพักตร์เจ้าเอื้องทำให้เกิดความหลงใหล หลงรักอย่างถอนตัวไม่ขึ้นจึงได้เฝ้าเพียรพยายามบอกรักเจ้าเอื้องอยู่เป็นเวลานาน กาลเวลาเป็นเครื่องพิสูจน์ซึ่งความรักเปรียบเสมือน "น้ำหยดลงหินทุกวันหินมันยังกร่อน" ในที่สุดเจ้าจ๋วงก้ได้ครองรักกับเจ้าเอื้องเป็นชายาอีกนางหนึ่ง เจ้าจันทร์เมื่อเห็นว่านางจ๋วงได้ประพาสป่า และไม่กลับแขวงเป็นเวลานานจึงได้ติดตามเสาะหาอยู่หลายวัน จนกระทั่งวันหนึ่งได้ตามมาพบเจ้าจ๋วงกำลังพลอดรักกับเจ้าเอื้องอยู่บนยอดโขดหินใหญ่ จึงได้ตัดพ้อต่อว่าและยื่นคำขาดให้เจ้าจ๋วงเลือกเอาว่าจะตัดสินใจครองรักอยู่กับใครแต่เพียงนางเดียว เจ้าจ๋วงได้ใช้ความคิดอยู่เป็นเวลานาน ก็ไม่สามารถที่จะตัดสินใจเลือกใครคนใดคนหนึ่งได้จึงอธิษฐานว่า ”ถ้าความรักของเราทั้งสามคนเป็นความรักที่บริสุทธ์เป็นรักแท้ตราบเท่านิจนิรันดร์ ขอให้ร่างกายเรากลับกลายเป็นต้นไม้อยู่คู่กับโขดหินใหญ่แห่งนี้ตลอดกาลนาน” ได้ตัดสินใจกระโดดหน้าผา เจ้าจันทร์เห็นดังนั้นจึงได้กระโดดหน้าผาตามไป ส่วนเจ้าเอื้องได้ทราบและเกรงกลัวต่อบาปกรรมจึงได้กระโดดหน้าผาตามไปอีกคน ทำให้เสียชีวิตทั้งสามคนด้วยด้วยอำนาจคำอธิษฐานอันแรงกล้า "เจ้าจ๋วง" ได้กลายร่างเป็นต้นจ๋วง "เจ้าจันทร์" ได้กลายร่างเป็นต้นจันทร์ผา "เจ้าเอื้อง" ได้กลายร่างเป็นต้นกล้วยไม้ หรือดอกเอื้องขึ้นอยู่ตามหน้าผาแห่งนี้โขดหินใหญ่แห่งนี้จึงถูกเรียกขานนามว่า "ผาชู้" มาแต่บัดนั้น

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางธรณีวิทยา

ผาชู้  มีลักษณะเป็นหน้าผาหินสูงขนาดใหญ่ 

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางกายภาพ

ผาชู้ มีจุดชมวิว และจุดชมทะเลหมอกที่สวยงาม มองทางด้านทิศตะวันออก   จะเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนวางตัวในแนวทิศเหนืซึ่งเป็นสายน้ำน่านทอดตัวไหลผ่าน ระยะทางประมาณ 60 กม. เหมาะแก่การล่องเรือหรือนั่งเรือชมธรรมชาติ ทิวทัศน์สองฝากฝั่งแม่น้ำน่าน  ผาชู้เป็นสถานที่ชมพระอาทิตย์ขึ้นเหนือทะเลหมอกอย่างงดงาม

ประเภทการใช้ประโยชน์

- ใช้เป็นเส้นทางเดินธรรมชาติที่มีพืชพรรณมากมาย

- เป็นสถานที่ท่องเที่ยว พักผ่อน

สุนทรียภาพและการพัฒนาทางกายภาพ

- ผาชู้ มีลักษณะเป็นผาหินขนาดใหญ่ตั้งตระหง่านกลางขุนเขาเขียวขจีหลายแสนไร่ บริเวณเชิงผาชู้เป็นที่ตั้งที่ทำการอุทยานฯ ในฤดูหนาว สามารถมองเห็นทะเลหมอกได้จากยอดผาชู้ และเมื่อหมอกจางลง จะมองเห็นลำน้ำน่าน ทอดตัวคดเคี้ยวอยู่ที่ปลายผืนป่า โดยลักษณะเด่นของผาชู้นั้น ตรงลานกางเต็นท์ เมื่อออกมาจากเต็นท์ก็จะเห็นทะเลหมอกที่สวยงามยามเช้า หรือ หากยามค่ำคืน คืนเดือนมืดก็จะเห็นดวงดาวสว่างไสวสวยงาม และหากมองไปไกลออกไป ก็เหมือนดวงดาวเหล่านั้นอยู่เสมอตัวเรา ผาชู้อยู่ห่างจากดอยเสมอดาว ประมาณ 5 กิโลเมตร ซึ่งเป็นจุดชมวิวที่สวยงามเช่นกัน ส่วนอากาศในช่วงนี้นั้นกำลังเย็นสบาย อุณหภูมิช่วงเช้าจะอยู่ที่ 17 องศาซียลเซียส เฉลี่ยตลอดทั้งวันอยู่ที่ 25-30 องศาซียลเซียส

สิ่งก่อสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวก

- ลานกางเต๊น บ้านพัก ห้องน้ำ ลานจอดรถ ร้านค้า ป้ายสื่อความหมาย

- ระบบกำจัดขยะ  เช่น รีไซเคิลขยะ  คัดแยกขยะ

- ระบบไฟฟ้า

- ระบบน้ำใช้

- ระบบรักษาความปลอดภัย  อาทิ กล้อง CCTV  ถังดับเพลิง  เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย  หน่วยปฐมพยาบาลเบื้องต้น  หน่วยปฐมพยาบาล และสัญญาณเตือนภัย

- ระบบการสื่อสาร  เช่น สัญญาณ wifi  โทรศัพท์สาธารณะ  สัญญาณโทรศัพท์  สัญญาณอินเตอร์เน็ต  และไปรษณีย์ ไว้ให้บริการ