สถานที่ตั้ง
จังหวัด กระบี่ อำเภอ อำเภอเมืองกระบี่ ตำบล ปากน้ำ 81000
ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
ภูเขา
สถานภาพ
- แหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ (มติ ครม. วันที่ 7 พ.ย. 2532)
ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
เขาขนาบน้ำ เป็นสถานที่ท่องเที่ยวตั้งอยู่ใน ตำบลปากน้ำ อำเภอเมืองกระบี่ จังหวัดกระบี่ เป็นเขาหินปูนสองลูกสูงประมาณ 100 เมตร ตั้งอยู่อย่างโดดเด่นขนาบลำแม่น้ำกระบี่ ด้านหน้าตัวเมืองกระบี่ สองฝั่งเป็นป่าชายเลนที่มีความสมบูรณ์ และมีน้ำทะเลล้อมรอบ ก่อให้ภูมิทัศน์ที่สวยงาม ถือเป็นสัญลักษณ์ของเมืองกระบี่ ยังมีเพิงผา โพรงถ้ำ สามารถขึ้นไปเที่ยวถ้ำบนเขาได้ ภายในตัวถ้ำมีหินงอกหินย้อยและเป็นสถานที่ที่เคยค้นพบโครงกระดูกมนุษย์โบราณจำนวนมาก อยู่ในถ้ำ สันนิษฐานว่าอาจจะเป็นโครงกระดูกของกลุ่มคนที่อพยพมาตั้งหลักแหล่งที่นี่ก็เป็นไปได้ ซึ่งน่าจะล้มตายลงจากอุทกภัยนั่นเอง ภายในถ้ำจะไม่ลึกมาก มีจุดเที่ยวชม 5 จุด มีโครงกระดูกมนุษย์โบราณ มุมจำลองภาพเขียนผนังถ้ำ อายุราว 3,000-5,000 ปี มุมจำลองเครื่องใช้ วัตถุโบราณ และมุมจำลองแหล่งอาศัยของทหารญี่ปุ่น เป็นต้น
ตำนานความเชื่อ
ตำนานเล่าว่า มีเจ้าหญิงองค์หนึ่งเป็นที่ต้องการของพญานาคและพญายักษ์ ซึ่งพญานาคก็ได้แปลงกายมาเป็นมนุษย์ เพื่อต่อสู้แย่งชิงเจ้าหญิงกับพญายักษ์ จนกระทั่งทั้งคู่เสียชีวิตลง ทำให้ศพนั้นได้กลายเป็นเขาหิน 2 ลูกนี้
ประวัติศาสตร์ และโบราณคดี
ประวัติความเป็นมา เขาขนาบน้ำเป็นภูเขาที่เป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดกระบี่ เพราะเมื่อเดินทางเข้าถึงตัวจังหวัด ภาพที่งดงามประทับใจ คือภาพเขาขนาบน้ำเคียงคู่ หันหน้าเข้าหากันริมแม่น้ำกระบี่ มีหลักฐานยืนยันว่า เขาขนาบน้ำเคยเป็นที่พักอาศัยของผู้คนมาหลายยุคสมัยหลายชั่วอายุคน ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์มาจนถึงยุคประวัติศาสตร์สมัยสงครามโลกครั้งที่ ๑ และที่ ๒ พบหลักฐานหลายชิ้นที่แสดงว่าเคยมีมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์อาศัยอยู่เป็นต้นว่า เปลือกหอย กระดูกสัตว์ มีร่องรอยการเผากินเป็นอาหาร ฟันสัตว์ เขี้ยวสัตว์ เศษถ่าน เศษภาชนะดินเผาประเภทหม้อสามขา กระดูกขามนุษย์ ฯลฯ หลักฐานเหล่านี้ ศ. ดร. ดักลาส แอนเดอร์สัน ทำการศึกษาวิจัยในประเทศไทยให้เสร็จสิ้นแล้วส่งมอบให้กรมศิลปากร เป็นผู้เก็บรักษาไว้ ยกเว้นผงถ่าน ซึ่งจำเป็นต้องนำไปประเทศสหรัฐอเมริกา เพื่อทำการทดสอบด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า "Radio cabon ๑๔ " เพื่อหาอายุโดยประมาณของผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณแหล่งโบราณคดีเขาขนาบน้ำที่ทำการขุดค้นนี้
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางธรณีวิทยา
มีสภาพเป็นภูเขาหินปูน 2 ลูก
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางกายภาพ
เขาขนาบน้ำ เป็นสัญลักษณ์ของเมือง กระบี่ เป็นเขาสูงสองลูกตั้งขนาบแม่น้ำ กระบี่ ด้านหน้าตัวเมือง สองฝั่งเป็นป่าชายเลนที่มีความสมบูรณ์สามารถขึ้นไปเที่ยวถ้ำบนเขาได้ ภายในมีหินงอกหินย้อยและเป็นสถานที่ที่เคยพบโครงกระดูกมนุษย์จำนวนมากสันนิษฐานว่าเป็นกลุ่มคนที่เคยมาตั้งหลักแหล่งในสมัยโบราณและอาจเกิดอุทกภัยอย่างฉับพลันทำให้ล้มตายลงพร้อมกันจำนวนมากแต่ปัจจุบันไม่มีหลงเหลืออยู่แล้วใกล้เขาขนาบน้ำเป็นชุมชนชาวเกาะกลางซึ่งมีพิพิธภัณฑ์และศูนย์หัตถกรรมพื้นบ้าน แสดงเครื่องใช้สมัยโบราณและของที่ระลึกฝีมือชาวบ้าน และวิถีชีวิตของคนในชุมชน ชมการทอผ้า การเลี้ยงปลาในกระชังการทำประมงพื้นบ้านของชาวกระบี่
ประเภทการใช้ประโยชน์
- เป็นที่ท่องเที่ยว
- เป็นสถานที่ศึกษาประวัติศาสตร์มนุษย์ถ้ำสมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 และ 2
สิ่งก่อสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวก
- มีป้ายสื่อความหมาย และบรรยายรายละเอียดข้อมูลของแหล่ง
- เส้นทางเข้า-ออกถ้ำสะดวกมีบันไดขึ้น-ลง สะดวกสบาย
- จุดนั่งพักเหนื่อย มีศาลา ม้านั่งฯ