สถานที่ตั้ง
จังหวัด จันทบุรี อำเภอ อำเภอแก่งหางแมว ตำบล เขาวงกต 22160
ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
ถ้ำ
สถานภาพ
- แหล่งธรรมชาติท้องถิ่น
ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ
ถ้ำเขาวงหรือถ้ำเขาวงกต ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ ๑ ตำบลเขาวงกต อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี เป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำหรับคนรักธรรมชาติมีทั้งหมด ๙๖ ถ้ำ แบ่งเป็นโซนท่องเที่ยวได้ ๑๙ ถ้ำและแบ่งออกเป็น ๓ โซน อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาชะเมา-เขาวง และเป็นที่ตั้งของ “วัดเขาวงกตรุจิรวงศาราม” ในถ้ำมีหินงอกจากพื้นลักษณะคล้ายเทวรูปด้านบนมีน้ำหยดลงมาตลอดเวลา ชาวบ้านจึงเรียกว่าหลวงพ่อน้ำหยดซึ่งเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติบรรยากาศภายในวัดร่มรื่น เป็นที่อยู่อาศัยของฝูงลิง ถ้ำเขาวงมีหินงอกหินย้อยสวยงามแปลกตา เป็นที่อยู่อาศัยของเลียงผา สัตว์ป่าสงวน ตรงกลางถ้ำเป็นที่ราบลุ่มมีพันธุ์ไม้นานาชนิด ในถ้ำเขาวงมีหลายสิบคูหา/โถงถ้ำ และค่อนข้างมีความมืด
ตำนานความเชื่อ
ถ้ำเขาวง มีตำนานที่บอกเล่าที่มาของชื่อตำบลและหมู่บ้าน “เขาวงกต” ว่าในสมัยก่อนว่ามีชายชื่อ “กรด” อาชีพตัดไม้ ได้เดินทางเข้ามาตัดไม้ ในบริเวณเขาวง เห็นว่าอากาศเย็นสบาย จึงได้เผลอหลับไปบริเวณที่ราบหน้าผา ขณะนอนหลับได้ฝันว่ามีหญิงสาวสวย หลายคนมาชวนให้เข้าไปในถ้ำเขาวง บอกว่าเป็นสถานที่ที่มีถ้ำงดงามมากมายและบรรยายความงามของแต่ละถ้ำ แต่นายกรดบอกว่า ข้ามีลูกชายขอบวชลูกชายก่อนแล้วจะไปด้วย จากนั้นจึงได้รู้สึกตัวตื่นขึ้นมา และนำความฝันไปเล่าให้ชาวบ้านเขาวงฟัง ต่อมาเมื่อครบกำหนดบวชลูกชายนายกรดได้ทำการบวชลูกชายและทำพิธีบวชเสร็จก็คิดถึงคำสัญญาที่ให้ไว้กับหญิงสาว จากนั้นนายกรดก็นอนหลับไปด้วยความเหน็ดเหนื่อยจากการจัดงานบวช และไม่ตื่นขึ้นมาอีกเลย ชาวบ้านเขาวงรู้ข่าวการตายของนายกรด จึงได้พากันไปที่เขาวงเพื่อดูถ้ำ จึงได้พบถ้ำต่าง ๆ ที่มีความงดงามตามความฝันที่นายกรดเล่าให้ฟัง จากนั้นมาชาวบ้านจึงได้เรียกบริเวณนี้ว่า “เขาวงกรด” และเพี้ยนเป็น “เขาวงกต” ในปัจจุบัน
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางธรณีวิทยา
ลักษณะภูมิประเทศมีเทือกเขาหินปูน และป่าดงดิบ
ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางกายภาพ
ถ้ำเขาวง มีลักษณะเป็นภูเขาหินปูนหลายลูกล้อมกันลักษณะเป็นวง มีชะโงกผาที่สวยงาม ภายในถ้ำสวยงามน่าศึกษาและเที่ยวชม มีหินงอกหินย้อยที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ
ประเภทการใช้ประโยชน์
เป็นแหล่งท่องเที่ยว
สิ่งก่อสร้างและสิ่งอำนวยความสะดวก
ศูนย์การเรียนรู้ชุมชน ศาลาประชาคม ศูนย์ปฏิบัติธรรม