สิ่งแวดล้อมธรรมชาติ - สิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

สถานที่ตั้ง

จังหวัด เชียงใหม่ อำเภอ อำเภอจอมทอง ตำบล บ้านหลวง 50160

ประเภทสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

ภูเขา

สถานภาพ

- แหล่งธรรมชาติท้องถิ่น

ความสำคัญ/ลักษณะของสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ

ดอยหัวเสือ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของที่ทำการอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ สูงจากระดับน้ำทะเล 1,881 เมตร และสูงเป็นอันดับที่ 4 ของอุทยานฯ ลักษณะดอยเป็นรูปจมูกเสือจึงเป็นที่มาของชื่อ ดอยหัวเสือ ที่ยังอุดมสมบูรณ์ไปด้วยพันธุ์ไม้นานาชนิด สภาพป่าบริเวณนี้จะเป็นป่าสนสลับป่าดิบเขา และจะพบกุหลาบพันปีสามสีภูกระดึงในช่วงเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน และว่านมียับซึ่งเป็นพืชล้มลุก บนยอดดอย จะเต็มไปด้วยไม้เล็ก ต้นไม้ขนาดใหญ่ บางต้นมีอายุร่วมพันปี รวมถึงจะพบกัน "ต้นไม้ใส่เสื้อ" หรือ "ป่าโบราณ" ที่ถูกผืนพรม (ไลเคน มอส และเฟิน) ธรรมชาติอันเขียวสดของพืชพันธุ์ ห่อหุ่มไว้

ทั้งนี้นอกจากสภาพป่าที่สมบูรณ์ยังมองเห็นวิวทิวทัศน์ได้เกือบ 360 องศา เนื่องจากสภาพค่อนข้างโล่ง แต่ต้องระมัดระวังพื้นที่จะค่อนข้างลาดชัน จากจุดชมวิวสามารถมองเห็นด้านล่าง ซึ่งเป็นหมู่บ้านกะเหรี่ยงทางแม่แจ่ม และยอดเทือกเขาดอยอินทนนนท์

ตำนานความเชื่อ

ป่าไม้ทางภาคเหนืออยู่ในความควบคุมของเจ้าผู้ครองนครต่าง ๆ สมัยพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์สุดท้าย ซึ่งพระองค์ให้ความสำคัญกับป่าไม้อย่างมาก โดยเฉพาะป่าในบริเวณดอยหลวง และทรงรับสั่งว่า หากสิ้นพระชนม์ลงให้นำอัฐบางส่วน ขึ้นไปสร้างสถูปบรรจุไว้บนดอยนี้ จึงมีนามเรียกขานว่า "ดอยอินทนนท์" ซึ่งเดิมดอยนี้มีชื่อว่า "ดอยหลวง" หรือ "ดอยอ่างกา" ดอยหลวง มาจากขนาดของดอยที่ใหญ่มากชาวบ้านจึงเรียกกันว่า "ดอยหลวง" (หลวง เป็นภาษาเหนือ แปลว่า ใหญ่)

ประวัติศาสตร์ และโบราณคดี

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางธรณีวิทยา

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางกายภาพ

ธรณีวิทยา   ลักษณะโครงสร้างทางธรณีของอุทยานแห่งชาติ ดอยอินทนนท์โดยทั่วไป ประกอบด้วยหินที่มีอายุตั้งแต่ยุคแคมเบรียนขึ้นไป และหินส่วนใหญ่จะเป็นหินไนส์และหินแกรนิต ส่วนหินชนิดอื่นๆ ที่พบจะเป็นหินยุคออร์โดวิเชียนซึ่งได้แก่หินปูน จนถึงยุคเทอร์เซียรี่ได้แก่หินกรวดมน
ลักษณะภูมิประเทศ   สภาพภูมิประเทศประกอบด้วยภูเขาสูงสลับซับซ้อน เป็นส่วนหนึ่งของแนวเขตเทือกเขาถนนธงชัยที่ทอดตัวตามแนวเหนือ-ใต้ ทอดตัวมาจากเทือกเขาหิมาลัยในประเทศเนปาล มีระดับความสูงของพื้นที่อยู่ระหว่าง 400-2,565 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง โดยจุดสูงสุดอยู่ที่ยอดดอยอินทนนท์ ซึ่งเป็นจุดที่สูงสุดในประเทศไทย ยอดเขาที่มีระดับสูงรองลงมา คือ ยอดดอยหัวหมดหลวง สูง 2,330 เมตร ยอดดอยหัวหมดน้อย สูง 1,900 เมตร ยอดดอยหัวเสือ สูง1,881 เมตรจากระดับน้ำทะเล
ดิน   พื้นที่ภูเขาสูงส่วนใหญ่เป็นดินในกลุ่ม Reddish Brown Lateritic Soils และ Red Yellow Podzolic Soils รวมพื้นที่หินโผล่ โขดหิน หน้าผาชัน โดยทั่วไปแล้ว ดินไม่เหมาะที่จะใช้ทำการเกษตรกรรม ควรที่จะรักษาไว้ให้คงสภาพป่า อันเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารต่อไป
น้ำ   ดอยหัวเสือเป็นยอดเขาสูง จึงเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญ ในพื้นที่มีแหล่งน้ำสายเล็กๆ ที่ไหลไปรวมกับพื้นที่ที่ต่ำกว่าในพื้นที่ดอยอินทนนท์
ขยะ   เนื่องจากดอยหัวเสือเป็นยอดดอยที่ยังไม่มีการเปิดให้ท่องเที่ยวเดินป่าศึกษาธรรมชาติอย่างเป็นทางการ จึงยังไม่มีขยะมากนักจากนักท่องเที่ยว
ภูมิทัศน์   บนดอยหัวเสือ จะมองเห็นภูมิทัศน์ป่าใหญ่ดึกดำบรรพ์ มีมอส เฟิร์น และพืชอิงอาศัย (epiphyte) ชนิดอื่นๆ ขึ้นปกคลุมตามลำต้นอย่างหนาแน่น ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีลักษณะโดดเด่นเฉพาะตัวที่สุด

ลักษณะปัจจัยแวดล้อมทางชีวภาพ

พืชพรรณ สภาพพืชพรรณโดยทั่วไปจะมีลักษณะเป็นป่าดิบ ลำต้นของต้นไม้มีไลเคน มอส และเฟิน อาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก
สัตว์ป่า การบุกรุกในพื้นที่ทำให้สัตว์ใหญ่บางชนิดหมดไปจากป่านี้ สัตว์ที่เหลืออยู่ส่วนมากเป็นสัตว์ขนาดเล็ก เช่น กระรอก กระแตธรรมดา กระเล็นขนปลายหูสั้น อ้นเล็ก เม่นหางพวง อีเห็นข้างลาย ชะมดแผงสันหางดำ นกแซงแซวเล็กเหลือบ นกปรอดหัวสีเขม่า นกเด้าดินทุ่ง เหยี่ยว เพเรกริน ไก่ฟ้าหลังขาว นกเงือกคอแดง นกพญาไฟสีกุหลาบ กิ้งก่าหัวสีฟ้า จิ้งเหลนเรียวจุดดำ ตุ๊กแกบ้าน งูลายสอคอแดง กบห้วยสีข้างดำ เขียดหนอง อึ่งกราย คางคกเล็ก ปาดแคระฯลฯ

ประเภทการใช้ประโยชน์

มีการใช้ประโยชน์ในการเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และการศึกษา วิจัย เรียนรู้ด้านธรรมชาติ

สุนทรียภาพและการพัฒนาทางกายภาพ

ยอดหัวเสือจะมีจุดชมวิวอยู่หลายแห่ง จุดแรกจะสามารถมองขึ้นมาเห็นยอดหัวเสือในส่วนที่เรียกว่า จมูกเสือ จุดชมวิวตรงจมูกเสือเป็นลานสนามหญ้า และมีก้อนหินขนาดใหญ่เป็นที่นั่งพักไว้อย่างดี เนื่องจากเป็นยอดดอยที่สูงจึงยังไม่มีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน